طیبه رضایی ره؛ بهرام علیزاده؛ محمود یوسف ثانی
چکیده
در آثار ملاصدرا دو نظر دربارۀ مابه‌ازای معقولهای ثانی فلسفی آمده است. طبق نظر اول، معقولهای ثانی فلسفی مابه‌ازای خارجی ندارند، بلکه صرفاً منشأ انتزاع دارند. طبق نظر دوم که آن را نظر نهایی ملاصدرا ...
بیشتر
در آثار ملاصدرا دو نظر دربارۀ مابه‌ازای معقولهای ثانی فلسفی آمده است. طبق نظر اول، معقولهای ثانی فلسفی مابه‌ازای خارجی ندارند، بلکه صرفاً منشأ انتزاع دارند. طبق نظر دوم که آن را نظر نهایی ملاصدرا میدانند، این مفاهیم دارای مابه‌ازای خارجی هستند و مابه‌ازای آنها در خارج به عین وجود موضوع یا موصوفشان موجود است. بر این نظریه چند اشکال وارد است: یکم. دلیل ملاصدرا بر اثبات وجود خارجی مابه‌ازای این مفاهیم، مصادره به مطلوب و در نتیجه نامعتبر است. دلیلی هم که طباطبایی در حاشیۀ دلیل ملاصدرا آورده است، قابل قبول نیست؛ زیرا پیش فرضی دارد که منکرِ صدق نتیجه، به طریق اولی آن را نادرست میداند. دوم. این نحوه از وجود آن مابهازا با قول به عدم آن و صرف وجود منشأ انتزاع تفاوت واقعی ندارد. سوم. روشن نیست که تفاوت مفاهیم ماهوی با مفاهیم فلسفی در چیست که به موجب آن مفاهیم ماهوی مابه‌ازای مستقل دارند، ولی مفاهیم فلسفی مابه‌ازای مستقل ندارند. در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانهای و تحلیل عقلی استفاده شده است.
